Kontrastowe zestawienia kolorów

Kontrasty tworzą:

• Zestawienia kolor kontra kolor w zakresie barw leżących na dwunastostopniowym kole kolorów (https://dgimage.pl/2019/10/09/poznaj-kolo-kolorow/) polegające na tworzeniu tzw. dopełniających połączeń barw, a które zmieszane ze sobą dają tzw. neutralną szarość, ale tylko takie w których zaburzone są proporcje harmonijnej wartości świetlnej. Mówi o tym teoria, ustalona przez Goethe, nazywana też siłą oddziaływania barw. Przypisuje ona poszczególnym barwom określone wartości: żółta 9, pomarańczowa 8, zielona 6, czerwona 6, niebieska 4, fioletowa 3, które trzeba brać pod uwagę zestawiając odcienie ze sobą. Dla przykładu zieleń i czerwień mają tą samą wartość, dlatego chcąc uzyskać harmonię należy łączyć je ze sobą w podobnych ilościach.                   Ten rodzaj kompozycji kolorystycznej nazywa się także kontrastem barw dopełniających oraz kontrastem tonalnym. Są to zestawienia odcieni:

– complementary – pary dwóch kolorów leżących naprzeciwko siebie,

– split complementary – zestaw trzech barw będących na kole stosunkach równoramiennych,

– triadic – zestaw trzech barw będących na kole stosunkach równobocznych,

– square – zestaw czterech barw będących na kole stosunkach kwadratowych,

– tetradic – zestaw czterech barw będących na kole stosunkach prostokątnych.

Przy czym najmocniejsze kontrasty budowane są na kolorach podstawowych i drugorzędowych.

Siła działania tego kontrastu zmniejsza się im bardziej zastosowane barwy oddalają się od trzech barw podstawowych. Najsilniejszym są w kolejności complementary, split complementary a mniej intensywne kontrasty powstają z zestawienia kolorów opartych na kolorach drugorzędowych (wtórnych) np triadic (pomarańczowy, zielony, fioletowy), square lub tetradic.

• Zestawienia kolor – nie kolor. Czerń i biel nie znajdują się na kole barw dlatego nie są uważne za kolory, podobnie jak wszystkie odcienie szarego. Nazywamy je achromatami w przeciwieństwie do odcieni znajdujących się na kole barw, które nazywane są chromatami. Najsilniejszym kontrastem jest połączenie czerni z żółtym.
• Zestawienia ilościowe polegające na nierównomiernym połączeniu wielkości plam kolorów. Stosowane przy kompozycjach bardzo bogatych kolorystycznie, wręcz wzorzystych, w których niektóre barwy tylko się akcentuje, inne stanowią zaś dominantę.
• Zróżnicowania:

– waloru – jeden z zestawianych odcieni jest rozbielony a drugi chromatyczny.

– chromatyczności (czystości barwy) – ten kontrast jest utworzony przez barwy czyste (chromatyczne) i złamane jeden z odcieni przełamany bielą, szarością lub czernią.

-odcienia (temperatury). Barwy z obszar czerwonego postrzegamy jako bardziej aktywne bo wydają się jaskrawsze i bardziej krzykliwe, dające wrażenie ciepła w przeciwieństwie do obszaru zielono-niebieskiego, który postrzegamy jako pasywny i dający wrażenie zimna (chłodu).